نرخ حقیقی دلار ۷۰۰۰ تومان است!

   اختلاف بین مجلس و دولت در مورد پرداخت یارانه­ به تولید این روزها بالا گرفته است.

به گزارش بنکر (Banker)، از سویی سخنگوی دولت مدعی پرداخت 300میلیارد تومان یارانه به تولید طی دو ماه اخیر شد و در مقابل سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس تلویحا این پرداخت را تکذیب کرده و از دولت خواسته تا مستندات این پرداخت را ارائه دهد. در این میان برخی کارشناسان معتقدند که دولت اساساً از نظر فکری و استراتژیک تصمیمی در ارتباط با حمایت مالی از صنایع ندارد و شرکت­هایی که در این شرایط نمی­توانند بدون کمک دولت سرپا بایستند، از دید دولت ناکارآمد هستند. در میان این دسته از کارشناسان با «ابراهیم رزاقی» اقتصاددان و استاد بازنشسته­ اقتصاد دانشگاه تهران در این رابطه به گفت‌وگو نشستیم.

 با توجه به بحث­های اخیر در ارتباط با پرداخت یارانه­ بخش تولید تکذیب آن از سوی مجلس و تایید آن از سوی دولت، و با توجه به علائم موجود در بازار، آیا به نظر می­رسد که این کمک مالی در دستور کار دولت قرار دارد؟
تصور بنده این است که با توجه به روند چرخش­های اقتصاد ایران در ربع قرن اخیر و با توجه به علائمی که از تولیدکنندگان و اظهارات ایشان دریافت می­شود، دولت فعلی مانند دولت­های قبل، نه تنها کمک قابل توجهی به تولیدکنندگان کرده، بلکه حتی با برخی از تصمیمات خود به آنها فشار نیز وارد ساخته است. تثبیت نرخ دلار و ارز با نرخ پایین (یعنی پایین­تر از نرخی که در حقیقت باید باشد) یکی از این اقدامات است. نرخ واقعی دلار باید اکنون بیش از 7 هزار تومان باشد. در شرایطی که قدرت خرید دلار در اثر تورم و رکود مدام کاهش یافته است، دلار از نظر قدرت خرید تغییر خاصی نداشته است و در این شرایط تولید داخلی به شدت ضرر خواهد کرد. هر دلاری که در این شرایط قیمتی به واردات اختصاص یابد، زیانی به منافع تولیدکنندگان داخلی است. در شرایطی که دولت از خارج با دلار ارزان (حدود 5میلیون تن) گندم وارد می­کند، تولید گندم داخل با این میزان قیمت خرید تضمینی آسیب می­بیند. لذا در این شرایط باید نرخ ارز افزایش یافته و واقعی شود. در این شرایط هر تولیدکننده­ای صرفه را در این می­بیند که تولید نکند. البته در شرایطی که همچنان محور برنامه­های توسعه همچنان صرفا «دفاع از مصرف و مصرف­کننده» است، نباید انتظار داشت که دولت در این راستا اقدامی کند. با این روند بوده که ما طی 20سال 130هزار میلیارد تومان واردات داشتیم و این درحالی است که با این رقم می­توانستیم با کمک به تولید، 100میلیون شغل ایجاد کنیم.

 اما با توجه به اینکه دولت نرخ بنزین را افزایش داده و با افزایش قیمت گاز و گازوئیل و حذف یارانه­ی برخی ثروتمندان، درآمد زیادی را (حدود 3هزار میلیارد تومان) داشته است. با این توصیف چرا باز نمی­توان به تولید، یارانه داد؟
بنده عرض کردم در عمل چیزی رخ نمی­دهد. یکی از دلایل آن را در پاسخ سوال قبلی دادم. دلیل دوم آن این است که دولت فکر می­کند که فروش نفت و معادن و گاز کشور اگر به شرایط عادی برگردد، واردات ناشی از درآمد ارزی این منابع خام، می­تواند جای تولید را که در دوره­های قبل افت کرده بود را بگیرد. لذا در این بازی بخش تجاری و واردات و گردش کالا تنها برنده هستند و تولیدکنندگان و کارگران بازنده­ نهایی هستند. دولت به این مساله توجه ‌کند که اگر کانادا و آمریکا (به بخش کشاورزی و غذایی خود) و هند و برزیل (به بخش صنعت) یارانه نمی­دادند، هرگز به این نقطه نمی­رسیدند و توان رقابت با سایر رقبا را به این صورت نداشتند. تجربه­ کره و ژاپن نشان داد که غیر از آنکه نرخ دلار در این کشورها بالا نگاه داشته شد و دولت چین و ژاپن در آن سال­ها توسط آمریکا به‌دلیل این تصمیم تحت فشار قرار داشتند، حمایت مالی از تولیدکنندگان هم جایگاه ویژه­ای در رشد اقتصادی داشته است. در شرایطی که بسیاری از مسئولین هم‌اکنون نگران آثار تورمی یارانه­ها هستند، باید بدانند که یارانه به تولید اتفاقا یکی از عوامل کاهش تورم خواهد بود. چراکه یارانه به تولید از افزایش قیمت­ها جلوگیری می­کند و حتی باعث کاهش قیمت برخی اقلام خواهد شد و این در کل موجب کاهش سطح قیمت­ها خواهد شد. لذا به نظر می­رسد ما نقطه­ عزیمت اقتصادی را در جایی درست قرار ندادیم و باید اساساً دید خود را اصلاح کنیم.