بهترین توافق هسته ای ایران را به سال ۱۳۸۴ می رساند

ساعت24-سعید لیلاز فعال سیاسی ایرانی و ری یس کمیته اقتصادی حزب کارگزاران سازندگی معتقد است بافرض اینکه ایران و گروه کشورهای ۵+۱ درروزهای اینده به توافق جامع برسند و هردو طرف احساس کنند که برنده شده اند و ایران نیز به این پیروزی برسد که همه تحریم ها برداشته شده اند تازه به شرایط سال ۱۳۸۴ می رسیم وی ادامه داد این در شرایطی است که قیمت نفت در حال حاضر به اندازه ای است که درآمدی نزدیک به ۴۰ در صد در امد سال ۱۳۸۴ نصیب ایران می شود .

 

 به گفته سعید لیلاز با این شرایط نباید در باره پیامدهای توافق جامع بر کسب و کار ایرانیان اغراق کرد و به امید اثرات شگرف و معجزه آسای آن دل بست . وی که در یک میز گرد در باره آینده بازار سهام شرکت کرده بود گفت:یکی از مسایل بازار سرمایه این است که بسیار کوچک استو سهم آن به GDP ایران بسیار کمتر از همین نسبت مثلا درکشوری مثل امریکاست. وقتی نسبت بازار سرمایه به GDP کوچک شود میزان تلاطم‌ها یا شمار تلاطم‌ها بیشتر می‌شود. اگر فرض کنیم ۶۵ تا ۷۰درصد GDP ایران بخش عمومی و دولت است و تحت کنترل دولت است، ۳۰ تا ۳۵درصد باقی مانده هم بین افراد زیادی پراکنده شده است. مثلاارزش به دست آمده در بخش کشاورزی بین سه‌ونیم میلیون فعال پراکنده و تقریبا خارج از دور تاثیرگذاری بر بورس است. بخش مسکن که هم یک الی یک‌ونیم درصد در بورس سهم دارد چون بخش فعالان آن بسیار زیاد و پراکنده است، تاثیرگذاری ان کم است. باز در میان ۳۰درصد بخشی به نام خرده‌فروشی وجود دارد و اگر دقت کنیم، می‌بینیم که بخش خصوصی واقعی ۴ یا ۵درصد است. آن سهمی از GDP که بخش خصوصی بزرگ و منسجم در آن باشد و بازار تشکیل دهد، ۴ یا ۵درصد است. بقیه‌اش آنقدر کوچک است که در برابر تقسیم‌های بخش عمومی شامل دولت و نهادها حرفی برای گفتن ندارد. نه تنها این بخش خصوصی خیلی کوچک است بلکه همین بخش خصوصی تحت تاثیر دو سه تصمیم‌گیرنده بیشتر نیست. طبیعی است که شدت تلاطم‌ها امروز با ابعاد مضاعفی خود را ظاهر می‌کند ولی در تحلیل نهایی ولو اینکه ما قایل به تعقل درشاخص باشیم به هرحال این اتفاق می‌افتد. امروز میزان نقدینگی در ایران حدود ۱۲درصد است، اگر می‌خواستیم نسبت به پایان سال۸۳ اندازه نرخ رشد نقدینگی فقط در بورس تاثیر بگذارد الان باید شاخص بورس ۱۴۵ تا ۱۵۰هزار می‌شد. فرض کنیم GDP ایران در این دوره ۱۰درصد کاهش پیدا کرده، نسبت به سال۸۳ فرض کنیم ۲۰ تا ۳۰درصد کاهش پیدا کرده در این صورت باز هم شاخص بورس ۸۰ تا ۸۵هزار خواهد بود. اندکی می‌تواند بیشتر از اینی که هست باشد. ما به دلیل انقباض اقتصادی دولت و تلاطم‌های شدیدی که در سال۹۰-۹۲ داشتیم و از آن بیرون آمدیم به این تلاطم‌ها عادت کردیم و در شرایط فعلی ممکن است تعادل را رکود بگیریم. من فکر نمی‌کنم امروز در اقتصاد ایران رکود وجود داشته باشد ولی رکود یک ترم فنی است و حدود ۶ماه رشد صفر یا کمتر است. ما الان رشد صفر یا کمتر نداریم. چون این رشد نقدینگی به حدی کاملا متعادل در اقتصاد توزیع می‌شود، یک مقدار به همه ممکن است احساس رکود دست داده باشد ولی من وقتی نگاه می‌کنم می‌بینم ۸۰۰هزارمیلیارد تومان نقدینگی اگر در مسکن نیست، در بورس هم نیست،در بازار خودرو هم نیست، در بازار ارز هم نیست و اگر در بانک‌ها هم نباشد پس کجاست؟ شدت ورود نقدینگی بسیار بسیار کاهش پیدا کرده است. آخرین آماری که از بانک مرکزی دیدم، رشد نقدینگی نصف شده و نسبت به سال۹۱و۹۲ از ۳۹درصد به حدود ۲۱درصد رسیده است. این اثر خیلی شدیدی می‌گذارد که اگر مثلا پایه پولی، پایه افزایش نقدینگی ما۸۰۰هزارمیلیارد تومان است، ۲۰درصد می‌شود. ۴۰هزارمیلیارد تومان ماهی ۱۲هزارمیلیارد تومان یا کمتر نقدینگی به اقتصاد ایران تحمیل شده است. این عامل مهمی است در اینکه ما تصور کنیم رکود اتفاق افتاده است؛ ولی من فکر می‌کنم اگر توافق اتفاق بیفتد به شرط اینکه انضباط مالی وجود داشته باشد و کار را به آشفتگی نکشد، انتظار داریم مصرف ارزی کشور بین ۲۵ تا ۲۰درصد افزایش یابد و این ۲۰درصد روی معاملات ما و همین‌طور تولید ناخالص داخلی به‌طور غیرمستقیم تاثیر خواهد گذاشت. به نظر می‌رسد که بتوانیم برای سال۹۵-۹۴ یک رشد ۱۵ تا ۲۰درصدی را برای بورس بتوانیم پیش‌بینی کنیم که شامل تورم هم می‌شود.آثار روانی توافق نه اینکه من بگویم خود اقتصاد نشان می‌دهد که آثار روانی در آن تاثیر داشته است اینکه ما در دوسال گذشته حدود ۱۰۰هزاردلار به حجم نقدینگی اضافه کردیم ولی قیمت دلار کاهش پیدا کرده این یعنی توافق آثار روانی دارد و این آثار را روی بازار به جای می‌گذارد. ثبات قیمت دلار، کاهش قیمت دلار و اینکه دارد به پایین‌تر از ارزش ذاتی‌اش می‌رسد این نشان‌دهنده این است که انتظارات بازار به هیچ‌وجه انتظارات نگران‌کننده‌یی نیست و مثبت است. بخش زیادی از انتظارات توافق همین الان در بازار بورس دیده می‌شود. انتظار این را هم نداریم که یک تحول اتفاق بیفتد. در بازارهایی مثل بازار بورس ممکن است ما با یک تلاطم ۵ تا ۱۰درصدی ناگهان روبه‌رو شویم اما من تصورم این نیست که تداوم پیدا کند یعنی بیشتر از این بالا رود. حتی کاهش نرخ سود بانکی هم با ان تصوری که در ابتدا می‌شد، اتفاق نیفتاد. اثرات روانی بیشتری نخواهد بود و به نظر من بخش مهمی از این اثرات روانی تخلیه شده است؛ مثل قیمت سکه که همین الان حدود ۹۰۰هزارتومان است. براساس شاخص‌هایی که داریم باید حدود یک‌ونیم میلیون می‌بود.