نگاه غربی به پیامدهای یک احتمال : اگر ایران و ۱+۵ توافق نکنند

ساعت ۲۴- کمتر از ۳۰ روز دیگر مهلت باقی مانده است تا ایران و کشورهای گروه ۱+۵ مفاد تفاهم به دست آمده در ۱۳ فروردین امسال را به توافق جامع تبدیل کنند. تا آن روز صدها یادداشت، تفسیر، تحلیل خبر و گزارش از سوی کارشناسان و خبرنگاران رسانه‌ها، مدیران دولت‌های درگیر در مذاکرات هسته‌ای، تحلیلگران و ناظران بین‌المللی درباره مسایل پیرامون گفت‌وگوها تهیه و منتشر خواهد شد.

 

یک پرسش هم این است: «اگر توافق نشود، چه می‌شود؟» این پرسش بسیار بااهمیتی است که اگر پاسخ آن مثبت باشد و کشورهای گروه ۱+۵ با ایران در این تاریخ و شاید بعدها به توافق نرسند، سرچشمه تحولات تازه‌ای خواهد شد؟ اعراب و در راس آنها عربستان از یک طرف و اسراییل از سوی دیگر و تا اندازه‌ای کشورهایی مثل ترکیه نیز علاقمندند مساله هسته‌ای ایران مبهم، غامض و حل‌ناشده باقی بماند و آنها در همین مسیر کار خود را انجام می‌دهند.
پس برای آنها معنای «عدم توافق» موارد خاص خواهد بود. برای اروپایی‌ها به ویژه آلمان و فرانسه و سایر کشورها عدم توافق معنای دیگری دارد. برای ایرانیان و امریکایی‌ها که بیشترین نیرو برای صلح را در ۲ سال اخیر صرف مذاکرات کرده‌اند نیز مساله چیز دیگری خواهد شد.
یک اندیشکده امریکایی از کارشناسان خواسته است درباره پیامدهای عدم توافق پژوهش کنند و نتیجه را منتشر کرده‌اند که برخی از رئوس آن را می‌خوانید:
۱- در صورتی که کنگره آمریکا مسبب عدم دستیابی به توافق با ایران شناخته شود، «فرسایش» نظام تحریم‌ها علیه ایران حتمی خواهد بود.
۲- بسیاری از کشورهای نوظهور، اقدام کنگره برای مانع‌تراشی بر سر توافق را عامل محرکی حداقل برای به چالش کشیدن نظام تحریم‌ها خواهند دانست. در صورتی که بازی سرزنش در جامعه بین‌الملل به این نتیجه برسد که ایران مقصر شکست مذاکرات نیست، این مسئله خطرناک خواهد بود و انسجام بین‌المللی که در سال‌های اخیر کاملاً مستحکم بوده است، به احتمال بسیار زیاد سست و شکننده خواهد شد»
۳- مذاکرات گروه موسوم به 1+5، متشکل از آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان و ایران در حال کار و حرکت به سمت ضرب‌الاجل سی‌ام ژوئن است تا جزییات فنی چارچوب توافق حاصله در دوم آوریل در لوزان سوئیس را نهایی نماید. نظام تحریم‌ها در صورتی برجای خود باقی خواهد ماند که ایران تعهدات متقبل شده در لوزان سوئیس، را نتواند به درستی و کامل انجام دهد. در چنین شرایطی می‌توانیم تحریم‌هایی را اعمال نماییم و در برخی از زمینه‌ها ممکن است که بالا بردن سطح تحریم‌ها کار صحیحی باشد.
۴- اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس-به ویژه عربستان سعودی- پیرامون نتایج آتی توافق هسته‌ای با تهران نگران هستند، آنها نگران‌اند که کاهش تحریم‌ها سبب شود که ایران منابع خود را به سمت جاه‌طلبی‌های هژمونیک خود هدایت نماید. اما مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران از مباحث درباره سیاست‌های منطقه‌ای، شامل حمایت از حزب‌الله لبنان و شورشیان حوثی در یمن جدا شده است. سفرای کشورهای اروپایی اظهار داشته‌اند که ارتباط دادن این مسائل، مطمئناً سبب شکست مذاکرات خواهد شد.
۵- اگر که توافق را به سایر مسائل خارجی ارتباط دهید، توافق را به شکست خواهید کشید. اما، اگر توافقی حاصل شود، این توافق فرصتی برای تقویت ایران جهت بدل شدن به یک بازیگر مسئول‌تر را فراهم می‌نماید. امکانی که می‌خواهیم پس از توافق درباره آن بیشتر بدانیم. باید به همسایگان ایران تضمینی داده شود که اختیار نامحدودی برای ایران جهت ادامه ایجاد بی‌ثباتی در منطقه از طریق استفاده از نیروهای شبه‌نظامی یا از طریق سایر زمینه‌های فعالیتی وجود ندارد.